Mijn gemengde gevoelens bij AI

Je kan er, zeker als schrijver, niet omheen: AI of artificiële intelligentie.

De technologie staat niet stil. Dit heeft zijn voor-, maar ook zijn nadelen.

Mijn gevoelens rond AI zijn dubbel en ik ga in deze blog uitleggen waarom. Ik zie veel mogelijkheden en mooie toepassingen in deze technologie, maar ook gevaren.

Ik hoor vooral mensen klagen dat het steelt van kunstenaars door ongevraagd afbeeldingen van hen te gebruiken. Daar ben ik mee akkoord dat er regels rond moeten komen, maar ik geloof niet dat dit het grootste gevaar is.

Nu klink ik tegenstrijdig als ik toegeef dat ik zelf graag afbeeldingen van mijn personages genereer als visuele steun bij het schrijven en om mijn posts te illustreren, maar anderzijds mijn e-books van KDP Kindle heb gehaald omwille van AI.

Daarom zal ik even toelichten wat er aan de basis van deze tegenstrijdigheid ligt.

Ten eerste: KDP is de controle kwijt. Het zijn daar AI bots die bepalen wat er gepubliceerd wordt. Hier zit ook willekeur in. Een fantasy boek dat bijvoorbeeld vreemde namen bevat, zal negen kansen op tien gevlagd worden als slechte inhoud en geraakt er niet door.

Een boek dat met AI is gegenereerd, is geen probleem. An sich vind ik dat de lezer moet bepalen wat hij of zij wil en is het niet aan mij om hier een oordeel over te vellen.

Toch, de laatste tijd worden er op KDP ook veel boeken met AI gekopieerd en aangeboden. Zo kan je boek dus vervalst worden, zonder dat je het doorhebt.

Dat is de reden waarom ik niet meer zelf rechtstreeks mijn werk op KDP aanbied. Daarnaast hebben mijn lezers meestal een Kobo en heb ik daar de meeste verkopen. Op KDP heb ik geen enkel boek in Kindle formaat verkocht, dus denk ik dat mijn beslissing me zeker niet echt financieel raakt.

Zal ik nog teruggaan naar KDP? In de toekomst mogelijk nog wel, als ze hun regels aanpassen.

Even duidelijk: ik ben tegen censuur en heb er geen probleem mee dat ze boeken met te veel fouten willen weren, maar ik vind dat dit niet door een bot gedaan moet worden.

Dat een bot een eerste indruk kan geven, snap ik. Alleen vind ik dat de boeken die de bot vlagt, verder door een mens moet nagekeken worden om te controleren of het juist is. En op KDP is het meteen afgekeurd. Op sites als bijvoorbeeld Smashwords, krijg je mee wat er moet herzien worden en kan je daarna nog publiceren.

Dus een AI dat plaatjes maakt en een AI dat voor ons beslist, zijn in mijn ogen twee verschillende dingen.

Die plaatjes: ik zeg nergens dat ik me geen zorgen maak om copyright, integendeel. Hier zit in mijn ogen het probleem: de alles gratis mentaliteit. Mensen die alles gratis willen, die zijn er altijd geweest en zullen er altijd zijn.  Het zijn die mensen die vroeger plaatjes van het net plukten, die illegaal downloaden en zo verder.

Deze mensen zijn geen verloren klanten. Dat zijn mensen die het plaatje of product sowieso nooit zouden hebben gekocht. Dit soort diefstal is inderdaad lastig en moet aangepakt worden, maar het is in mijn ogen niet de hoofdreden van omzetverlies in de artistieke sector.

Ik geloof ook niet dat AI dat is.  Laten we gewoon eerlijk zijn: we zitten in een economische crisis. Veel mensen moeten vechten om de eindjes aan elkaar te knopen. Het lijkt me logisch dat je eerst eten op de tafel wil en niet meteen een boek of een kunstwerk gaat kopen.

De koopkracht daalt en artistieke producten zijn niet levensnoodzakelijk. Dat er nu mensen plaatjes gaan genereren in plaats van ze van het internet te plukken, geloof ik wel.

Met AI gegenereerde afbeeldingen zijn volledig rechtenvrij. Waarom? Ze zijn niet door een mens gemaakt en vallen niet onder de copyrightwetgeving, die enkel toepasselijk is op wat door een mens is gemaakt.

En hier gaan we dus: copyright is een mooi ding om artiesten te beschermen, maar ook big business.  Soms staar er zo een hoge prijs op, dat de kunstwereld ergens ook nekt.

Als ik mezelf als voorbeeld neem. Ik ben een hobbyschrijfster in eigen beheer, die er geld in toeschiet. Ik moet het met weinig middelen stellen. Ooit zag ik een mooie afbeelding die ik als cover wilde gebruiken. Ik vroeg of ik het mocht. Ja, maar dat ging me 500 euro aan copyright rechten kosten.

Hoe mooi ik het ook vond en hoeveel respect ik ook voor de tegenpartij heb: dat geld kan ik er niet aan geven. De deal is dus niet doorgegaan.  Als die persoon nu een lager bedrag had genoemd dat wel in mijn budget paste, was het wel doorgegaan. Nu was het die prijs, zonder discussie en daarbij nog een hele boterham dat als ik het zou wagen de afbeelding zonder toestemming te gebruiken, ik voor de rechter zou gedaagd worden.

Door die houding, heb ik zeker niet aangedrongen, maar omdat er al huisvrouwen gepluimd zijn door plaatjes op hun blogs te gebruiken, zonder het copyright na te leven, word ik ook voorzichtig.

Daarom gebruik ik dus AI-plaatjes. Steel ik van kunstenaars? Ik betaal netjes voor het gebruik van mijn app en heb ook commerciële rechten op de afbeeldingen, al mag een ander ze dus ook gebruiken. Het is zoals rechtenvrije plaatjes die je overal zag.

Dat brengt me dus naar het volgende: commercieel gebruik. Ik post dus plaatjes ter illustratie.

Voor covers heb ik tot nu toe altijd kunstenaars ingehuurd, of heb ik ook rechtenvrije afbeeldingen gebruikt. Een mooi voorbeeld is de cover van "In furie en vlam", waar ik een deel van een oud schilderij voor de cover gebruik. Ik weet het origineel in het MAS hangen en weet dat ik het zonder problemen kan gebruiken.

Heb ik daardoor een kunstenaar het brood uit de mond genomen?

Ik weet dat er al filmstudio's overkop zijn gegaan door copyright claims. Daardoor is tegenwoordig veel wat je op het scherm te zien krijgt  AI.

De afbeelding die ik hier gebruik bijvoorbeeld, zijn de hoofdrolspelers in mijn manuscript "De Zwarte Valk"  waar ik nu mee bezig ben en dat naar de proeflezers is vertrokken. Ze is me AI gegenereerd.